«صورت‌حساب»به سوئدی: Fakturan رمانی کوتاه و تأمل‌برانگیز نوشته یوناس کارلسون، نویسنده سوئدی، است که در سال 2011 منتشر شد و در ایران توسط انتشارات کتاب سده با ترجمه مائده مرتضوی در سال‌های 1396 (چاپ اول) و 1399 (چاپ دوم) به فارسی منتشر شده است. این اثر، برخلاف رمان‌های طنزآمیز و ماجراجویانه‌ای مانند آثار یوناس یوناسن، فضایی روان‌شناختی، مینیمال و درون‌گرا دارد و به کاوش در مفاهیمی چون معنای زندگی، ارزش‌های مادی و احساس رضایت در دنیای مدرن می‌پردازد.
داستان درباره مردی میان‌سال، کارمندی ساده و بی‌آلایش است که زندگی‌ای معمولی و بدون تجمل در استکهلم دارد. او در آپارتمانی کوچک زندگی می‌کند، در یک ویدئوکلوپ کار می‌کند و از زندگی روزمره و ساده‌اش راضی است. یک روز، نامه‌ای رسمی از یک نهاد ناشناس دریافت می‌کند که حاوی صورت‌حسابی عجیب و هنگفت است. این صورت‌حساب ادعا می‌کند که او باید مبلغی کلان برای تمام لذت‌ها و تجربیات زندگی‌اش، از جمله چیزهای ساده‌ای مانند لذت تماشای غروب آفتاب یا احساس خوشحالی از یک روز خوب، پرداخت کند. این نامه او را شوکه می‌کند، زیرا معتقد است زندگی‌اش هیچ‌چیز فوق‌العاده‌ای نداشته که چنین بدهی‌ای را توجیه کند.
با پیش‌روی داستان، مرد تلاش می‌کند تا حقیقت پشت این صورت‌حساب را کشف کند. تماس با نهاد صادرکننده، او را به دالان‌های بوروکراتیک و پاسخ‌های مبهم می‌کشاند. این تجربه او را وادار می‌کند تا زندگی‌اش را بازنگری کند و به ارزش لحظات ساده‌ای که پیش‌تر نادیده می‌گرفت، بیندیشد. کارلسون با زبانی ساده و طنزی تلخ، به نقد جامعه مصرف‌گرا و نظام سرمایه‌داری می‌پردازد که حتی لذت‌های انسانی را به کالا تبدیل می‌کند. داستان همچنین به موضوعاتی چون تنهایی، هویت و معنای خوشبختی در جهانی مادی می‌پردازد.

ایده محوری کتاب، پرسش از ارزش واقعی زندگی و تأثیر نظام‌های بوروکراتیک بر فردیت انسان است. کارلسون نشان می‌دهد که چگونه جامعه مدرن می‌تواند با قوانین و ساختارهای پیچیده، انسان را از لذت‌های ساده و اصیل زندگی محروم کند. داستان با پایانی باز، خواننده را به تأمل در اولویت‌های زندگی و مفهوم خوشبختی وا می‌دارد.
گروه سنی مناسب: این کتاب برای بزرگسالان، به‌ویژه افراد 20 تا 50 سال که به داستان‌های روان‌شناختی، فلسفی و نقد اجتماعی علاقه‌مندند، مناسب است. سبک مینیمال و درون‌گرای داستان ممکن است برای خوانندگان جوان‌تر یا علاقه‌مند به داستان‌های پرهیجان کمتر جذاب باشد.
نکات مفید مطالعه:
1.تأمل در ارزش‌های زندگی: کتاب خواننده را تشویق می‌کند تا درباره لحظات ساده زندگی و معنای واقعی خوشبختی فکر کند.
2.نقد مصرف‌گرایی: مطالعه اثر با توجه به نقد نظام سرمایه‌داری، درک عمیق‌تری از پیام داستان فراهم می‌کند.
3.توجه به سبک مینیمال: سادگی زبان و تمرکز بر جزئیات روان‌شناختی، تجربه‌ای متفاوت از داستان‌گویی ارائه می‌دهد.

کتاب‌های مشابه از نظر محتوا:
1.«بی‌خبری» (میلان کوندرا): رمانی با تمرکز بر هویت و تأملات فلسفی در زندگی مدرن.
2.«بعد از تاریکی» (هاروکی موراکامی): اثری با سبک مینیمال و کاوش در تنهایی و هویت.
3.«بیست اثر از آنتوان چخوف» (آنتوان چخوف): مجموعه داستان‌های کوتاهی که به زندگی روزمره و نقد اجتماعی می‌پردازند.