تولد پزشکی بالینی

پزشکی دانشی است که اثرات مثبت‌اش بر زندگی ما انکار ناپذیر است. از درآمد بالای آنها که گاهی صدایی برخی را در می‌آورد، تا احترام اجتماعی که بسیاری از مردم به واسطه نجات جان عزیزانشان و یا بهبود سلامتی‌اشان برای آنها قائل‌اند. هرچند با رشد پرشتاب تکنولوژی و افزایش قدرت بشر در بهبود بیماری‌هایی که شاید تا هیمن دیروز درمانی آنها وجود نداشت، امیدواری به پزشکی و حتی احتمال طول عمر و جاودانگی را هم برای آینده پیش‌بینی می‌کند، اما لزوما پزشکی را تبدیل به دانشی «کاملا انسان‌دوستانه» نکرده است. بر حسب عادت فلاسفه، آنچه که در بین عموم پذیرفته شده است، لوزما تمام حقیقت نیست. میشل فوکو یکی از همین فیلسوفانی است که در بررسی‌های از ارتباط قدرت و انضباط به سراغ علم پزشکی رفته است. از نظر فوکو با رشد صنعتی اروپا، پزرشکی دیگر تنها در خدمت سلامت جامعه و طول عمر پادشاهان نبود. با انقلاب صنعتی و افزایش نیاز به نیروی کار علم پزشکی به کمک سرمایه‌داری آمد تا نیروی کاری که همچون «ماشین» در نظر گرفته شوده بود را به تعبری «تعمیر» کند. پزشکی با رشد تمدن، نه تنها انسانی‌تر نشد، بلکه نگاهش به انسان تا سطح یک ماشین ثروت‌ساز که خرابی‌هایش باید تعمیر شود تا دوباره به چرخه تولید ثروت برگردد، پایین آمد. میشل فوکو با بررسی تاریخی دانش پزشکی، روشی که متاثر از نیچه، آن را «تبارشناسی» هم می‌نامند، خاستگاه‌های علم پزشکی مدرن را تبارشناسی می‌کند. هرچند ممکن است در نگاه اول دیدگاه‌های فوکو افراطی به نظر برسد، اما وقتی مطالب کتاب را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهیم، و روند شکل‌گیری بیمارستان‌ها، تیمارستان‌ها و مفهوم «جنون» کمی بیش از یک دیدگاه فلسفی درباره پزشکی به نظر می‌رسند. برای بسیاری از ما که این روزها دغدغه داشتن بیمه برای کاهش هزینه‌های پزشکی را داریم، این که چرا ما نیاز به درمان داریم و چرا درمان ما توسط بیمه‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرد، پرسش‌هایی است که میشل فوکو پاسخ‌های قبل تاملی به آنها دارد.