جامعه مصرفی

مصرف‌گرایی؛ این واژه به گوش بعضی از ما آشناست. مصرف‌گرایی به چه معنا است؟ چرا تعدا پاساژها و کافه ها دائم رو به افزایش است؟ علت های اقتصادی و فرهنگی آن چیست؟ مصرف‌گرایی تفکری است که زندگی همه ما را درگیر کرده است. جامعه مصرفی جامعه‌ای است که در آن «تعمیر کردن» دیگر معنی ندارد. یک زمانی در کوچه و خیابان تعمیرکار وسایل مختلف را می‌شد پیدا کرد. از تعمیر کیف و کفش، تا تعمیر دوچرخه و دوخت لباس‌های پاره شده. اما امروزه دیگر کسی چنینی کاری نمی‌کند. کفشی که گوشه‌ای از آن پاره شده است را فقط و فقط باید عوض کرد. لباسی که کمی از آن پاره شده را نه تنها دیگر نباید پوشید بلکه حتی داشتن کفش‌ها و لباس‌های بسیاری جز ضروریات است، حتی اگر لباس‌های قبلی پاره نشده باشند. در گذشته لباس‌ها از برادر بزرگ‌تر به برادر کوچک‌تر منتقل می‌شد و مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما این روزها دیگر نه تنها کسی حاضر به انجام چنین کاری نیست، بلکه حتی کالاهای تولید شده، به گونه‌ای ساخته می‌شوند که دوام آنها بسیار پایین است و شما را مجبور می‌کنند که دوباره اقدام به خرید کنید. «خرید، خرید و خرید». این شعار جامعه مصرفی است که در مقابل هر وضعیتی خرید کردن را پیشنهاد می‌کند. حتی اگر قصد خرید نداشته باشید، زرق و برق پاساژها و ویترین‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای شما را وسوسه و مجاب می‌کند که بخرید. بسیاری از ما احتمالا متوجه افزایش چشم‌گیر پاساژها، فست بودها، کافه رستوران‌ها و مال‌ها در سطح شهرهایمان شده‌ایم. این رویداد را به منزله رشد جامعه مصرفی می‌دانند. اینها همه عناصری از جامعه مصرفی هستند. این که جامعه مصرفی چگونه جامعه‌ایست و سازوکارهای آن چگونه است پرسشی است که ذهن جامعه‌شناسان را به خود مشغول داشته است. بودریایر به عنوانی یکی از برجسته‌ترین جامعه‌شناسان حال حاضر دنیا، در کتابی با همین عنوان، «جامعه مصرفی»، به بررسی ویژگی‌های جامعه مصرف‌گرا و نتایج و اثرات مثبت و منفی آن پرداخته است