رمان «زمین سوخته»، نوشته احمد محمود، روایتی تکان‌دهنده و واقع‌گرایانه از روزهای آغازین جنگ ایران و عراق است که در شهر اهواز و مناطق اطراف آن جریان دارد. این کتاب با زبانی صمیمی و پر از حس، زندگی مردمانی را به تصویر می‌کشد که در میان آتش و دود جنگ، برای بقا و حفظ انسانیت خود می‌جنگند. داستان از زاویه دید شریف، جوانی از خانواده‌ای کارگری، روایت می‌شود که شاهد فروپاشی تدریجی زندگی‌اش در سایه جنگ است.
داستان با شروع حملات هوایی و زمینی به خوزستان آغاز می‌شود. شریف و خانواده‌اش، که شامل مادر، برادر و خواهرش هستند، در محله‌ای فقیرنشین زندگی می‌کنند. با شدت گرفتن جنگ، شهر به آشوب کشیده می‌شود؛ خانه‌ها ویران می‌شوند، مردم آواره می‌گردند و ترس و ناامیدی بر همه‌چیز سایه می‌افکند. شریف که در ابتدا تلاش می‌کند خانواده‌اش را در امان نگه دارد، به تدریج با واقعیت‌های تلخ جنگ روبه‌رو می‌شود: از دست دادن نزدیکان، گرسنگی، و بی‌عدالتی‌هایی که در سایه هرج‌ومرج رخ می‌دهند. در این میان، او با شخصیت‌هایی چون کریم، دوست صمیمی‌اش، و نرگس، دختری که دل به او بسته، لحظاتی از امید و انسانیت را تجربه می‌کند.
احمد محمود با توصیف‌های دقیق و زنده، نه تنها وحشت جنگ را نشان می‌دهد، بلکه به عمق روح آدم‌هایی می‌رود که در این شرایط گرفتار شده‌اند. یکی از نکات برجسته کتاب، نمایش تضاد میان استقامت مردم عادی و سودجویی برخی در بحبوحه بحران است. شریف در این مسیر، از جوانی ساده‌دل به مردی پخته تبدیل می‌شود که با وجود همه‌ی سیاهی‌ها، هنوز به زندگی و آینده چشم دوخته است.
ایده اصلی «زمین سوخته»، کاوش در تأثیر جنگ بر زندگی انسان‌هاست؛ اینکه چگونه ویرانی، تنها به ساختمان‌ها محدود نمی‌شود، بلکه روح و روابط آدمی را هم می‌سوزاند. با این حال، رگه‌هایی از امید و همبستگی در دل داستان جریان دارد که نشان می‌دهد حتی در بدترین روزها، انسان می‌تواند مقاوم بماند. زبان محلی و اصیل اهوازی، به داستان گرما و اصالت خاصی بخشیده و آن را به تجربه‌ای ملموس برای خواننده تبدیل کرده است.
این کتاب بیشتر برای بزرگسالان بالای 18 سال مناسب است؛ افرادی که بتوانند عمق احساسات و واقعیت‌های تلخ جنگ را درک کنند. برای نوجوانان کم‌سن، ممکن است موضوعات سنگین و فضای غم‌انگیز آن جالب نباشد.
کتاب‌های مشابه از نظر محتوا:
1.«زمستان ۶۲» اثر اسماعیل فصیح: روایتی از جنگ و تأثیراتش بر زندگی مردم.
2.«سفر به گرای ۲۷۰ درجه» اثر احمد دهقان: داستانی واقع‌گرایانه از جبهه‌های جنگ.
3.«دا» اثر سیده زهرا حسینی: خاطراتی از مقاومت مردم در جنگ.
«زمین سوخته» قصه‌ای است از خاکستر و زندگی؛ روایتی که با تلخی‌اش دل را می‌لرزاند و با انسانیتش امید را زنده نگه می‌دارد.