کتاب خرس های رقصان نوشته ی ویتولد شابوفسکی خبرنگار و نویسنده ی مشهور لهستانی است که در آن به مفهوم آزادی و اسارت اشاره می کند.
انسان در طول زندگی همیشه به آزادی فکر می کند و برای رسیدن به آن تلاش می کند البته هنوز نمی توان معنی دقیق و درستی برای آزادی تعریف کرد چون آزادی چیزی نسبی است و جای بحث بسیار دارد پس نمیتوان پاسخ دقیقی به آن داد.
شابوفسکی کتاب را در دو بخش نوشته است بخش اول که شامل ده فصل است
عشق،آزادی،مذاکرات،تاریخ ،غرایز،خواب زمستانی،شیرها در راه آفریقا،عقیم کردن،خرس های رقصان و در آخر پایان
در بخش اول به اسارت خرس هایی می پردازد که در بلغارستان به اسارت گرفته می شوند،انسان ها برای امرار معاش آنها را تربیت می کنند تا برای دیگران نمایش اجرا کنند آنها خرس ها را از بچگی از مادر جدا می کنند و به خانه می آورند با کتک به آنها رقصیدن یاد می دهند،دندان هایشان را می کشند و با الکل مست شان می کنند آنها را مجبور می کنند برای گردشگران شیرین کاری کنند.
در بخش دوم کتاب همان فصل ها تکرار می شوند اما اینبار درباره ی اسارت انسان ها است و ما به خوبی می توانیم ببینیم این دو اسارت چقدر به هم شبیه هستند.فرقی نمی کند انسان باشیم یا موجود دیگر اسارت همان معنا را دارد و همه ی موجودات برای آزادی یک واکنش نشان می دهند.
کتاب به گونه ی مستند روایت می شود.
متن کتاب شرح گفتگوهای نویسنده که با افراد مختلف انجام داده و بیشتر به یگ گفتگوی دوستانه می ماند تا یک گزارش همراه با پرسش و پاسخ.
بخشی از کتاب
بیشتر حلقه ها را خود دکتر امیر خلیل مسئول پروژه ی موسسه ی چهار پنجه در می آورد،او با خوشحالی این کار را می کرد این لحظه را لحظه ی بخصوص در زندگی هر خرسی می دانست لحظه ی نمادین رسیدن به آزادی دوباره.
این کارها همیشه وقتی خرس بیهوش است انجام می دهیم.
خرس ها وقتی می فهمند حلقه سرجایش نیست واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند،بعضی شان تا چند روز حس عجیبی دارندو پنجه هایشان را از روی صورت شان بر نمی دارند گیج شده اند.