رمان «هابیت» اثر جِی. آر. آر. تالکین، داستانی فانتزی و ماجراجویانه است که در سال ۱۹۳۷ منتشر شد و در جهانی خیالی به نام سرزمین میانه رخ می‌دهد. این کتاب، ماجراهای بیلبو بگینز، هابیتی کوچک و آرام را روایت می‌کند که زندگی ساده و بی‌دغدغه‌اش در شایر ناگهان با ورود جادوگری به نام گندالف و گروهی از دورف‌ها (کوتوله‌ها) به رهبری تورین اوکنشیلد زیر و رو می‌شود. این اثر، مقدمه‌ای بر سه‌گانه‌ی معروف «ارباب حلقه‌ها» است و با زبانی دل‌انگیز و پر از تخیل، خواننده را به سفری پرهیجان دعوت می‌کند.
داستان از جایی آغاز می‌شود که گندالف، بیلبو را برای همراهی با دورف‌ها در مأموریتی خطرناک انتخاب می‌کند: بازپس‌گیری گنج کوه تنها از اژدهایی به نام اسماگ که آن را غصب کرده است. بیلبو، که عاشق آرامش و راحتی خانه‌اش است، ابتدا از این پیشنهاد سر باز می‌زند، اما حس کنجکاوی و شاید غروری نهان، او را به این سفر می‌کشاند. در طول مسیر، گروه با چالش‌های فراوانی روبه‌رو می‌شود؛ از رویارویی با ترول‌های گرسنه گرفته تا گرفتار شدن در دام عنکبوت‌های غول‌پیکر جنگل میرگ‌وود و درگیری با الف‌ها و گابلین‌ها. هر کدام از این ماجراها، بیلبو را از هابیتی ترسو و وابسته به دیگران، به شخصیتی شجاع و مبتکر تبدیل می‌کند.
یکی از نقاط عطف داستان، زمانی است که بیلبو در غاری تاریک با موجودی عجیب به نام گالم روبه‌رو می‌شود. در این دیدار، او با زیرکی، حلقه‌ای جادویی را از گالم می‌گیرد که بعدها مشخص می‌شود قدرت نامرئی شدن به او می‌دهد. این حلقه، که نقش مهمی در آثار بعدی تالکین دارد، به بیلبو کمک می‌کند تا در برابر اسماگ و خطرات دیگر جان سالم به در ببرد. در پایان، گروه به کوه تنها می‌رسد و پس از نبردی نفس‌گیر با اسماگ، که با کمک انسان‌های شهر دریاچه به پیروزی می‌رسد، گنج آزاد می‌شود. اما طمع و اختلاف بر سر تقسیم گنج، جنگی بزرگ میان انسان‌ها، الف‌ها و دورف‌ها به راه می‌اندازد که با اتحاد علیه گابلین‌ها پایان می‌یابد. بیلبو، خسته اما سربلند، به خانه بازمی‌گردد و زندگی‌اش برای همیشه تغییر می‌کند.
ایده‌ی اصلی «هابیت» درباره‌ی رشد فردی، شجاعت در برابر ناشناخته‌ها و ارزش دوستی است. تالکین نشان می‌دهد که حتی کوچک‌ترین افراد هم می‌توانند با قدم گذاشتن بیرون از دایره‌ی امن خود، جهان را تغییر دهند. همچنین، طمع و پیامدهای آن، از مضامین برجسته‌ی داستان است.
این کتاب بیشتربرای نوجوانان بالای ۱۲ سال مناسب است؛ هم نوجوانان که عاشق ماجراهای هیجان‌انگیزند و هم بزرگسالانی که از لایه‌های عمیق‌تر داستان لذت می‌برند. زبان ساده و روایت گیرای آن، برای هر سنی جذاب است.
از کتاب‌های مشابه می‌توان به «نارنیا: شیر، جادوگر و کمد» از سی. اس. لوئیس، «شمشیر حقیقت» اثر تری گودکایند و «بازی‌های گرسنگی» از سوزان کالینز اشاره کرد که همگی ماجراجویی و رشد شخصیت را در دنیایی خیالی روایت می‌کنند.
مطالعه‌ی «هابیت» چه فوایدی دارد:
دردرجه ی اول، تخیل را تقویت می‌کند و خواننده را به دنیایی جادویی می‌برد. دوم، درس شجاعت و اعتماد به نفس را در قالب داستانی شیرین می‌آموزد. سوم، با خلق جهانی غنی، لذت ادبیات فانتزی را به ارمغان می‌آورد. این کتاب، دعوتی است به ماجراجویی و کشف خود.