کتاب «بی‌شعوری» نوشته‌ی خاویر کرمنت، اثری طنزآمیز و در عین حال تأمل‌برانگیز است که با عنوان اصلی «The No Asshole Rule» در سال ۲۰۰۷ منتشر شد. این کتاب به بررسی پدیده‌ای می‌پردازد که نویسنده آن را «بی‌شعوری» نامیده است: رفتارهایی آزاردهنده، خودخواهانه و مخرب که برخی افراد در محیط‌های کاری و زندگی روزمره از خود نشان می‌دهند. کرمنت با زبانی صریح و طنزی گزنده، این افراد را شناسایی می‌کند، تأثیراتشان را بر دیگران تحلیل می‌کند و راه‌هایی برای مقابله با آن‌ها پیشنهاد می‌دهد.
داستان از یک ایده‌ی ساده شروع می‌شود: همه‌ی ما در زندگی با افرادی روبه‌رو شده‌ایم که با گستاخی، بی‌احترامی یا خودبرتربینی، آرامش و انگیزه‌ی ما را به هم می‌زنند. کرمنت این افراد را «بی‌شعور» می‌نامد و آن‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کند: بی‌شعورهای موقت که گاهی تحت فشار چنین رفتارهایی دارند، و بی‌شعورهای مزمن که این ویژگی جزء ذاتشان شده است. او با مثال‌هایی واقعی از شرکت‌ها و سازمان‌ها، نشان می‌دهد که حضور حتی یک نفر از این افراد می‌تواند جو یک تیم را مسموم کند، بهره‌وری را کاهش دهد و روحیه‌ی دیگران را نابود سازد.
یکی از نکات برجسته‌ی کتاب، بحث هزینه‌ی پنهان بی‌شعوری است. کرمنت استدلال می‌کند که این رفتارها فقط آزاردهنده نیستند، بلکه به ضررهای مالی و انسانی بزرگی منجر می‌شوند. او از شرکت‌هایی مثل گوگل و سیسکو نام می‌برد که با سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه بی‌شعوری، محیط کاری سالم‌تری ساخته‌اند. در مقابل، سازمان‌هایی که این رفتارها را تحمل می‌کنند، با فرسایش تدریجی مواجه می‌شوند. نویسنده سپس به سراغ راه‌حل‌ها می‌رود: از خودآگاهی فردی گرفته تا وضع قوانینی مثل «قانون بی‌بی‌شعوری» که به شرکت‌ها کمک می‌کند این افراد را شناسایی و حذف کنند.
کتاب همچنین به خواننده یاد می‌دهد که چگونه در برابر بی‌شعورها از خود محافظت کند. کرمنت پیشنهاد می‌کند که گاهی بهترین راه، دوری کردن است، اما اگر مجبور به تعامل باشیم، باید با اعتمادبه‌نفس و آرامش، مرزهای خود را مشخص کنیم. او با طنزی تلخ می‌گوید که بی‌شعورها مثل ویروس‌اند: اگر به آن‌ها میدان بدهید، همه‌جا را آلوده می‌کنند.
ایده‌ی اصلی «بی‌شعوری» این است که زندگی و کار، بدون احترام متقابل، نه تنها ناخوشایند، بلکه ناکارآمد می‌شود. کرمنت خواننده را به تأمل در رفتار خود و دیگران دعوت می‌کند و هشدار می‌دهد که بی‌شعوری، اگر مهار نشود، مثل آتشی است که همه‌چیز را می‌سوزاند.
این کتاب بیشتر برای بزرگسالان بالای ۲۰ سال مناسب است؛ کسانی که تجربه‌ی کار یا زندگی در جمع را دارند و با چالش‌های روابط انسانی آشنا هستند. برای نوجوانان ممکن است کمی زود باشد، مگر اینکه در محیط‌های رقابتی یا گروهی فعال باشند.
از کتاب‌های مشابه می‌توان به «هوش عاطفی» نوشته‌ی دانیل گولمن، «پنج اختلال کار تیمی» از پاتریک لنچیونی و «قدرت عادت» اثر چارلز داهیگ اشاره کرد که هر یک به بهبود روابط و رفتار در محیط‌های اجتماعی پرداخته‌اند.
مطالعه‌ی «بی‌شعوری» چه فوایدی دارد؟
اول، آگاهی ما را نسبت به رفتارهای مخرب بالا می‌برد. دوم، با طنزش، تلخی واقعیت را قابل‌تحمل‌تر می‌کند و ذهن را باز می‌کند. سوم، ابزارهایی عملی برای مدیریت روابط ارائه می‌دهد. این کتاب، راهنمایی است برای زیستن در جهانی که گاهی پر از آدم‌های آزاردهنده است.