کتاب «شب‌های تهران» نوشته‌ی غزاله علیزاده، رمانی است که مانند بادی خنک در شب‌های گرم پایتخت، خواننده را به دنیایی از احساسات پیچیده، روشنفکری و تنهایی‌های عمیق می‌برد. این اثر، که در نیمه‌ی اول دهه‌ی ۶۰ نوشته و پس از مرگ نویسنده در سال ۱۳۷5 منتشر شد، آخرین رمان بلند علیزاده پیش از خودکشی‌اش در جواهرده است. داستان در تهران دهه‌های ۴۰ و ۵۰ جریان دارد؛ شهری که در آن اشرافیت رو به زوال با روشنفکران سرگشته و طبقه‌ی متوسط در حال تغییر، درهم‌آمیخته‌اند. علیزاده با قلمی شاعرانه و توصیف‌هایی که گاه به نقاشی‌های رنگارنگ می‌مانند، زندگی آدم‌هایی را روایت می‌کند که در پی معنا و آرامش‌اند، اما در جبر سرنوشت و آشوب درون خود گرفتار شده‌اند.
شخصیت اصلی داستان، بهزاد موتمن، نقاشی جوان و روشنفکر از خانواده‌ای اشرافی است که به غرب سفر کرده و با ذهنی پر از ایده‌های نو بازگشته است. او نمونه‌ای از روشنفکران آن دوران است؛ نه کاملاً وابسته به سنت‌های اشرافی و نه همراه با انقلابیون. بهزاد عاشق آسیه می‌شود، دختری زیاده‌خواه، سنت‌گریز و آشوب‌زده که افکارش مانند تکه‌های پازلی گمشده، پراکنده و ناتمام‌اند. این عشق، که با جدایی و حسرت همراه می‌شود، بهزاد را در برزخی از خاطرات و جست‌وجو نگه می‌دارد. در مقابل، نسترن، دختری آرام و ساده از طبقه‌ی متوسط، وارد زندگی او می‌شود. نسترن با عشقی بی‌ادعا بهزاد را دوست دارد، اما بی‌توجهی او قلبش را می‌شکند. با این حال، او از طریق هنر نمایش به خودباوری می‌رسد و در نهایت، در کنار دریا، بهزاد و نسترن به هم می‌رسند. داستان با جمله‌ای تلخ و تأمل‌برانگیز پایان می‌یابد: «چرا آفریده شده‌ایم که رنج بکشیم؟»
یکی از نکات برجسته‌ی کتاب، تضاد میان دو دنیای اشرافی و متوسط است. علیزاده با دقت، اشراف‌زادگان را با اصالت و تازه‌به ‌دوران‌رسیده‌ها را با حرص و ولع تصویر می‌کند، اما نشان می‌دهد که آرامش واقعی نه در ثروت است و نه در آرمان‌های دور از دسترس؛ بلکه در سادگی و صداقت نهفته است. بهزاد، که در مهمانی‌های پرزرق‌وبرق و عشق ناکامش به آسیه گم شده، سرانجام در نسترن پناه می‌یابد. توصیفات علیزاده از طبیعت شمال، خیابان‌های تهران و حالات درونی شخصیت‌ها، چنان زنده و بدیع‌اند که گویی خواننده خود در آن لحظه‌ها نفس می‌کشد.
این کتاب برای افراد بالای 20 سال مناسب است، زیرا لایه‌های عاطفی، اجتماعی و روشنفکرانه‌ی آن نیازمند درک عمیق‌تری از زندگی و روابط است. از کتاب‌های مشابه می‌توان به «خانه‌ی ادریسی‌ها» (خود علیزاده)، «سووشون» از سیمین دانشور و «شازده احتجاب» نوشته‌ی هوشنگ گلشیری اشاره کرد.
مطالعه‌ی «شب‌های تهران» مانند قدم زدن در کوچه‌های باران‌خورده‌ی شهر است؛ هم غم‌انگیز و هم آرامش‌بخش. این کتاب شما را به فکر کردن درباره‌ی عشق، هویت و رنج‌های پنهان انسان دعوت می‌کند. با روایتی که هم قلب را می‌فشارد و هم ذهن را بیدار می‌کند، به شما می‌آموزد که گاهی آرامش در پذیرش سادگی است، نه در تعقیب کمال‌های دست‌نیافتنی.